Informatie voor onze patiënten:

Draagt u al langer dan 6 maanden steunkousen vanwege trombose? Overleg dan eens met uw arts naar de mogelijkheden om eerder te stoppen. Hieronder wordt uitgelegd waarom we dit aangeven, terwijl er nu nog 2 jaar in de protocollen wordt aangehouden.

In onze praktijk denken we bij de jaarlijkse controle altijd mee. De volgende factoren geven meer kans om korter een steunkous te kunnen dragen (minimaal 6 maanden):

• Eerste maal trombose
• Trombose in de kuit (niet in de knie of hoger)
• Geen klachten (mn bij de enkel; vocht/verkleuring/pijn)

Onze adviezen:

• Je draagt een steunkous na trombose om het risico op grote problemen na langere tijd te verkleinen (zie hieronder voor meer uitleg).
• Draag een steunkous 6 maanden tot 2 jaar na iedere trombose (ook bij de eerste maal!); liefst in drukklasse 3.
• Een kous tot de knie volstaat bijna altijd, ook bij een hoge trombose.
• Draag de kous van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Nooit gedurende de nacht.
• Ervaart u klachten als vocht, verkleuring of pijn? Draag dan dagelijks de steunkous, ook al is uw ‘termijn’ voorbij, dat helpt om grotere problemen op langere termijn te voorkomen.
• U mag altijd contact opnemen om te overleggen over uw situatie.

Uitleg literatuur:

Met recent onderzoek naar het dragen van Therapeutisch Elastische Kousen (TEK, steunkousen) na een diep veneuze trombose (DVT) zijn in één klap alle bestaande richtlijnen ‘achterhaald’ en is daarmee niemand meer up-to-date.

De IDEAL-studie richtte zich op de draagtijd van TEK na een DVT. Nu wordt vastgehouden aan 2 jaar bij iedere patiënt. Dit onderzoek heeft aangetoond dat dit meer geïndividualiseerd kan worden en soms volstaan kan worden met 6 maanden een steunkous. Nuttig om eens in te duiken dus.

Diep veneuze trombose komt immers gemiddeld bij 1 op de 1000 inwoners voor, in Nederland is dat 5000-15.000 keer per jaar. Bij 50% van deze patiënten volgt de complicatie Post-Trombotisch-Syndroom (PTS), wat zich uit in veneuze insufficiëntie (slechte afvoer door de aderen) en daarmee in vochtophoping, jeuk, pijn, pigmentatie (bruin-verkleuring van de huid), eczeem en uiteindelijk zelfs een open been (wond).

Met de hoge zorgkosten en lage levenskwaliteit bij PTS is de literatuur het eens dat dit zoveel mogelijk voorkomen dient te worden.

Verder kan uit de literatuur worden afgeleid dat de bereidheid van de patiënt om langdurig steunkousen te dragen afhangt van de mate van zelfstandigheid (om zelf aan/uit te kunnen trekken) en de grootte van de kans dat PTS voorkomen wordt.

Wat zegt de IDEAL-studie samengevat? Indien er na een DVT bij de 3 en 6 maanden controle geen tekenen van PTS worden gezien kan de TEK na 6 maanden worden uitgelaten. Met altijd de kanttekening dat bij optreden van klachten wordt geadviseerd om de kous direct weer te gaan dragen (was bij 3% nodig). Indien er lichte tekenen van PTS werden geconstateerd werd een beleid van 12 maanden TEK gekozen. Bij afname van de PTS kon de TEK daarna worden uitgelaten, indien er na 12 maanden nog steeds PTS aanwezig was, werd een kous voor 24 maanden geadviseerd. Zoals dat al bij voorbaat gold voor patiënten waarbij bij de 6&12 maanden controle duidelijke tekenen van PTS waren geconstateerd. Door dit beleid te volgen kon 50% van de patiënten na 6 maanden de TEK definitief uitlaten, zonder dat dit een verhoogde kans op PTS gaf.

In de praktijk (waarin ik TEK in alle soorten en maten aanmeet en lever) zie ik dat er niet altijd bij een eerste DVT een TEK wordt geadviseerd. Volgens mij vooral met de achtergrond dat artsen 2 jaar een pittige steunkous voorschrijven erg drastisch vinden en hier niet altijd achter kunnen staan. Echter zie ik vaak patiënten die dan een recidief krijgen of later toch PTS ontwikkelen wat mogelijk voorkomen had kunnen worden. Ik hoop dat met dit onderzoek met name de stap om TEK voor te schrijven is verkleind.

Immers kunnen we patiënten nu aangeven dat ze deze mogelijk maar 6 maanden hoeven te dragen en alleen langer als dit ook echt toegevoegde waarde biedt! Dit zal meer therapietrouw geven verwacht ik. Zowel in het voorschrijven als in het dragen?

Met de juiste voorlichting hoor ik vooral van mijn patiënten (na de 2 jaar die nu protocollair nog wordt geadviseerd) dat ze de kous gewoon braaf 6-7 dagen in de week dragen. Ik ben benieuwd hoever we PTS kunnen terugdringen met deze nieuwe inzichten en voorlichting.

Het is in ieder geval een dankbare taak die gezamenlijk opgepakt dient te worden door voorschrijver, aanmeter en patiënt.